تحصیل؛ تکه مغفول مانده زندگی کودکان کار
تاریخ انتشار: ۳ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۵۳۴۷۲
کودکان کار به دلایل مختلف مجبور به ترک کلاس‌های درس و بازماندگی از تحصیل و کار در اجتماع هستند، این عوامل شامل فقر و نیازمندی‌های اقتصادی، دسترسی نداشتن به منابع و امکانات تحصیلی، نبود حمایت و حقوق مناسب برای آنها و وجود یک محیط یادگیری ناسازگار یا نامناسب است، لذا همراهی ویژه مسئولان را می‌طلبد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، میز کوچکی جلوی خود قرار داده است و چند قوطی واکس و فرچه روی آن گذاشته هر چند دقیقه یک بار با دستان سیاهش فریاد میزد «واکسی… واکسی…» روی زمین نشسته و انتظار کفشی را می‌کشید که برق بیندازد، سپهر که تنها ۹ سال دارد، کار می‌کند تا کمک خرج پدر و مادرش باشد، او سه خواهر و برادر کوچک دارد و نان‌آور خانواده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در گرمای هوای تابستانی به سایه یک درخت پناه برده و در حالی که داشت کفش مردی را واکس میزد به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: تاکنون به مدرسه نرفتم، پدرم توان کار کردن ندارد و من باید مثل بقیه خانواده کار کنم تا بتوانیم زندگی کنیم و درس جایی در زندگی من ندارد.
چند خیابان آن‌طرف تر هم کودک دیگری در حال دست‌فروشی است و به رهگذران می‌گوید که از او خرید کنند اما کمتر کسی از او خرید می‌کند، از گرمای تابستان کلافه میشود و بر زمین می‌نشیند و وسایلش را پیش پایش می‌گذارد، نامش حمید است و او هم از زندگی سخت خود و خانواده‌اش به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: چند سال پیش پدرم در تصادف فوت شد، مجبور شدم برای کار کردن مدرسه را ترک کنم تا کلاس سوم دبستان بیشتر درس نخواندم، پول برای درس خواندن ندارم و بخاطر کار کردن زمانی هم برای درس خواندن نمی‌ماند.
سپهر و حمید تنها مشتی از خروار هستند و هر روز در کوچه و خیابان می‌توان کودکانی را دید که کار می‌کنند و از درس خواندن و راحتی دوران کودکی بهره‌ای نبرده‌اند، عوامل مختلفی از جمله فقر و نیازمندی‌های اقتصادی، دسترسی نداشتن به منابع و امکانات تحصیلی، نبود حمایت و حقوق مناسب برای آنها و وجود یک محیط یادگیری ناسازگار یا نامناسب برخی از کودکان را از تحصیل باز می‌دارد.
در پیشبرد تحصیل کودکان کار، نقش جامعه بسیار مهم است. جامعه می‌تواند با افزایش آگاهی درباره مشکلات کودکان کار و حمایت از آنها در راستای تحصیل، بهبود شرایط زندگی آنها را تسهیل کند، همچنین لازم است مسئولان ذی‌ربط با اجرای سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های مناسب، به تحصیل کودکان کار کمک کنند و شرایط آنها را بهبود بخشند.
حجت الله مهدی، رئیس مرکز مشاوره اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان درباره کودکان کار بازمانده از تحصیل به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: در خصوص شرایط کودکان کار بازمانده از تحصیل علل متفاوتی می‌تواند نقش داشته باشد، از جمله مسائل خانوادگی و مشکلات محیطی این کودکان که عمدتاً خانواده‌هایی دارند که یا بد سرپرست است یا بی‌سرپرست و یا اگر هردو سرپرست را داشته باشند، در خانواده‌هایی بزرگ شده‌اند که فقیر بوده و از نظر اقتصادی ممکن است شرایطی را نداشته باشند که این کودکان را به مدرسه ببرند، این موارد عمده ترین دلایلی است که باعث میشود کودکان ترک تحصیل کنند یا به مدرسه ورود پیدا نکنند.
وی ادامه می‌دهد: یک عامل دیگر هم که البته درصد خیلی کمی دارد، این است که برخی از این کودکان از نظر شرایط شناختی توانایی‌های ذهنی بالایی نداشته باشند و نتوانند مهارت‌های تحصیلی را همزمان با هم‌سن و سال خود کسب کنند و به همین دلیل از تحصیل بازمی‌مانند.
رئیس مرکز مشاوره اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان در خصوص برنامه‌های حمایتی از این کودکان تصریح می‌کند: در استان اصفهان چندین اقدام انجام داده‌ایم که گام اول آن شناسایی این دانش‌آموزان است، کودکان را بر اساس شرایط سنی شناسایی می‌کنیم و وقتی شناسایی شدند با والدین آنها ارتباط گرفته و از آنها خواسته میشود که این کودکان را برای تحصیل ثبت نام کنند.
وی خاطرنشان می‌کند: در بخشی دیگر کودکانی قرار دارند که به بحث آموزش ورود پیدا کرده‌اند، اما به عنوان مثال سال دوم ابتدایی ترک تحصیل کرده‌اند، لذا اسامی آنها توسط مدرسه پیگیری میشود و اگر مدرسه موفق به بازگرداندن کودک به چرخه آموزش شد که مجدد شروع به تحصیلی می‌کند، اما اگر دانش‌آموز توسط مدرسه بازگشت داده نشد، مشخصات آن دانش‌آموز به مراکز مشاوره نواحی و مناطق و کارشناسان حوزه تحصیلی ارجاع داده میشود تا آنها پیگیری کنند.
تداوم حضور کودکان در خیابان در پی دلسوزی افراد جامعهمهدی اظهار می‌کند: اگر علت حضور نیافتن دانش‌آموزان ممانعت والدین باشد، براساس نظام مراقبت‌های اجتماعی (نما) این دانش‌آموزان را به اداره بهزیستی معرفی می‌کنیم و اداره بهزیستی هم با خانواده‌ها صحبت می‌کند و آنها را مکلف به بازگرداندن دانش‌آموز می‌کند، اگر با گفت‌وگو باز هم ممانعت وجود داشت تحت پیگیری قضائی قرار و حکم قضائی گرفته میشود تا دانش‌آموز به مدرسه بازگردد.
وی تصریح می‌کند: در خصوص دانش‌آموزانی که با توجه به شرایط زندگی خود، کودک کار هستند با چندین خیریه استان ارتباط برقرار کردیم تا به این دانش‌آموزان کمک کنند و آنها مجبور به کار نشوند، لذا این دانش‌آموزان را به خیریه‌ها معرفی می‌کنیم تا هزینه آنها را تأمین و شرایط را برای بازگشت آنها به تحصیل فراهم کنند.
رئیس مرکز مشاوره اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان با اشاره به نقش جامعه در مقابل کودکان کار ادامه می‌دهد: در جامعه با کودکانی مواجه می‌شویم که براساس سن و سال و ظاهر آنها مشخص است که این کودک باید در مدرسه حضور پیدا کند نه در محیط‌های کاری که می‌تواند کارگاه یا خیابان باشد.
وی می‌گوید: در این راستا توصیه میشود خدمات شغلی به این کودکان داده نشود، چراکه ارائه خدمات شغلی به افراد زیر سن قانونی یا تحت عنوان کودک کار جرم محسوب میشود، لذا یکی از اقداماتی که در جامعه می‌توان انجام داد این است که به این کودکان به عنوان نیروی کار نگاه نشود و فردی آنها را به عنوان نیرو به کار نگیرد.
مهدی خاطرنشان می‌کند: بسیاری از اوقات، خانواده‌ها در پی دلسوزی یا نگرانی اقدام به خرید از کودکانی که گل‌فروشی یا دست‌فروشی می‌کنند، دارند و این در صورتی است که این کار، باعث تداوم حضور کودکان در خیابان میشود.
وی می‌افزاید: شهروندان از این کودکان خرید نکنند و اگر دلسوز این کودکان هستند، با اطلاع دادن به سامانه ۱۲۳ اورژانس اجتماعی اشتغال به کار این کودکان را گزارش کنند تا از این موضوع طریق اورژانس اجتماعی و بهزیستی پیگیری، کودکان شناسایی و شرایط برای بازگرداندن آنها به چرخه تحصیل فراهم شود.
رئیس مرکز مشاوره اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان درباره راهکارهای جلوگیری از افزایش کودکان کار بازمانده از تحصیل می‌گوید: بحث بازماندگان از تحصیل یک موضوع اجتماعی و فرادستگاهی است و تنها مربوط به آموزش و پرورش نمی‌شود، از این رو نیاز است دستگاه‌های مختلف به خصوص ارگان‌هایی که در حوزه اجتماعی فعال هستند مداخله کنند؛ به عنوان مثال، آموزش و پرورش موظف است شرایط تحصیل کودکانی که در سن تحصیل هستند را فراهم کند و این آمادگی را دارد.
وی با تاکید بر اینکه آموزش و پرورش زمینه تحصیل هر کودک با هر شرایطی و در هر بخشی از کشور و استان را فراهم می‌کند، تصریح می‌کند: بخشی که در آموزش و پرورش مربوط به این حوزه است، شناسایی دانش‌آموزان و بازگرداندن آنها به محیط تحصیل است و تمام مدیران و کارکنان مدارس این امر را انجام می‌دهند تا دانش‌آموز در محیط تحصیلی قرار گیرد.
مهدی درباره آمار کنونی کودکان کار بازمانده از تحصیل خاطرنشان کرد: آمار کشوری از طریق وزارتخانه اطلاع رسانی میشود، اما درباره آمار استان باید صبر کنیم تا اوایل مهرماه که ثبت‌نام‌ها اتفاق می‌افتد و دانش‌آموزان تحصیل خود را آغاز می‌کنند و براساس اطلاعاتی که از میزان ثبت‌نام‌ها و گزارش‌هایی که توسط مدیران مدارس نواحی ارسال میشود، آمار ثبت‌نام نکرده‌ها مشخص میشود.
وی درباره موفقیت طرح شهید محمودوند که برای شناسایی و جذب کودکان کار بازمانده از تحصیل اجرا شده است، می‌گوید: هر طرحی که ایجاد میشود نمی‌تواند صددرصد مشکلات مربوط به آن حوزه را حل کند، اما قطع به یقین هر کدام از این طرح‌ها می‌توانند بخشی از مسائل دانش‌آموزان را که توانایی تحصیل ندارد را حل کنند.
رئیس مرکز مشاوره اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان ادامه می‌دهد: این طرح هم توانسته این هدف را اجرایی کند، البته طرحی است که معاونت آموزشی آن را اجرا کرده است و آنها اطلاعات کامل‌تری از میزان تحقق این طرح دارند، اما به طور کلی طرح شهید محمودوند توانسته بخشی از آن خلاء حضور دانش‌آموزان را برطرف کند.
وی در خصوص تلاش‌هایی که برای برگشت این کودکان به چرخه تحصیل شده اظهار می‌کند: از اول مهرماه زمانی که دانش‌آموزان ثبت‌نام و در مدرسه حضور پیدا می‌کنند تا پایان خردادماه به صورت مداوم مداخلاتی برای حضور دانش‌آموزان کار اتفاق می‌افتد، زیرا بعضی از دانش‌آموزان ممکن است از اول مهر در مدرسه حضور پیدا نکنند و برخی دانش‌آموزان در اواسط سال تحصیلی ممکن است از چرخه تحصیل خارج شوند.
مهدی ادامه می‌دهد: تعداد زیادی از این دانش‌آموزان شناسایی می‌شوند و توسط مدرسه به چرخه تحصیل باز می‌گردند و بخشی دیگر از این دانش‌آموزان به ادارات آموزش و پرورش نواحی و مناطق و مراکز مشاوره آموزش و پرورش ارجاع داده می‌شوند و با آنها گفت‌وگو و به تحصیل بازگردانده می‌شوند.
وی اضافه می‌کند: این فرایند از اول مهرماه شروع میشود و تا پایان خردادماه که دانش‌آموزان در مدرسه هستند ادامه دارد، بخش بزرگی از این دانش‌آموزان که بازمانده تحصیل هستند بازمی‌گردند و مجدد شروع به ادامه تحصیل می‌کنند، اما باید بپذیریم بخشی از آنها هنوز بازنگشته و در چرخه تحصیل قرار نگرفته‌اند.
رئیس مرکز مشاوره اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان درباره موفقیت سند تحول آموزش و پرورش در راستای دسترسی برابر کودکان کم‌برخوردار به آموزش ابتدایی، اظهار می‌کند: در ثبت‌نام دانش‌آموزان یکی از مواردی که تاکید میشود و بسیار در بازدیدهایی که به صورت میدانی اتفاق می‌افتد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد، این است که دانش‌آموز با هر ویژگی‌ای چه از نظر مالی، چه اقتصادی و اجتماعی در منطقه محل تحصیل خود مدرسه مکلف است که براساس شرایط سنی و ضوابط کودک را ثبت‌نام کند تا وارد فرایند تحصیل شود.
وی ادامه می‌دهد: این موضوع با جدیت در آموزش و پرورش پیگیری میشود و تلاش بر آن است که هر دانش‌آموزی که تمایل به ثبت‌نام دارد، ثبت‌نام انجام شود و می‌توان گفت هیچ دانش‌آموزی در سراسر استان نیست که بخواهد در مدرسه ثبت‌نام کند، قصد ادامه تحصیل داشته باشد و خانواده او نیز بخواهد که ادامه تحصیل دهد، اما ثبت‌نام نشود.
مهدی می‌گوید: شاید تنها موضوعی که در این خصوص وجود داشته باشد این است که به طور مثال دانش‌آموزی بخواهد در مدرسه الف ثبت‌نام شود، اما در آن مدرسه تعداد دانش‌آموزان تکمیل شده باشد و او به مدرسه ارجاع داده شود، اما در غیر این صورت هیچ دانش‌آموزی که خانواده یا خود او تمایل به ثبت‌نام داشته باشد، از ثبت‌نام و ادامه تحصیل باز نمی‌ماند.
رحمت‌الله سعیدی، روانشناس و مددکار اجتماعی نیز به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: آنچه کودکان کار را دچار مشکل می‌کند فقر، اعتیاد و مشکلات خانوادگی مانند طلاق است؛ این موارد از جمله عوامل بسیار مهمی هستند که کودکان کار را دچار آسیب می‌کند، البته فقر فرهنگی در خانواده نیز تأثیرگذار است.
وی می‌افزاید: در همین راستا، افزایش خشونت در خانواده می‌تواند آسیب‌زا باشد و کودکان را به سمت اعتیاد و حمل مواد مخدر و آسیبهای اجتماعی سوق دهد و باعث تهدید کودکان در سطح جامعه شود، افراد سودجو نیز این کودکان را مورد اذیت و آزار و تهدید قرار می‌دهند و این کودکان برای رسیدن به مبالغی اندک تسلیم افرادی می‌شوند که در زمینه‌هایی آسیب‌زا فعالیت دارند.
این روانشناس و مددکار اجتماعی تصریح می‌کند: اعتیاد، یکی از مسائلی است که برخی از این کودکان با آن درگیر می‌شوند، زیرا گاهی افراد سودجو کودکان را آلوده، به مواد مخدر معتاد و در جهت رفع نیاز خود آنها را مجبور به توزیع مواد مخدر می‌کنند؛ از همین رو، این کودکان دچار آسیب می‌شوند و با افزایش سن، شرارت، خشونت و آسیب‌ها در آنها افزایش پیدا می‌کند.
وی در خصوص ترک تحصیل و کار کردن این کودکان ادامه می‌دهد: ترک تحصیل و کار کردن به سلامت جسم و روان کودک آسیب وارد می‌کند، باعث میشود که این کودکان نسبت به بسیاری از مسائلی که در مدارس باید یاد بگیرند و آموزش ببینند، آگاهی نداشته باشند و بیشتر به سمت تخلفات و جرایم در سطح جامعه سوق پیدا کنند.
سعیدی درباره وظیفه اجتماع در قبال این کودکان می‌گوید: کودکان کار در تمام جوامع وجود دارند و اغلب ما با دیدن این کودکان در خیابان با نگاهی به عنوان همدردی یا همدلی از کنار آنها می‌گذریم، در حالی که این همدلی هیچ سودی برای کودک ندارد، انداختن مسئولیت به گردن دولت‌ها نمی‌تواند درست باشد و شاید تنها بخشی از این مسئولیت بر عهده دولت باشد.
وی خاطرنشان می‌کند: ارگان‌هایی مانند سازمان بهزیستی، کمیته امداد و شهرداری‌ها مسئولیت دارند که این کودکان را از سطح خیابان جمع کنند و به رفاه اجتماعی و آموزش برسانند، گاهی اوقات خود ما یعنی جوامع یا منابع انسانی که در سطح خیابان تردد می‌کنند می‌توانند راهگشای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی در این کودکان باشند.
این روانشناس و مددکار اجتماعی در خصوص رفتار مردم در برابر این کودکان اظهار می‌کند: ترحم، تحقیر و مورد پرخاش قرار گرفتن کودکان کار درست نیست، البته نباید فعالیت آنها غیرعادی جلوه داده شود، افراد جامعه باید با این کودکان رفتاری دوستانه و محبت‌آمیز داشته باشند و به آنها احساس ارزشمندی هدیه کنند؛ به عنوان مثال، هنگامی که کودکی هفت یا هشت ساله در حالی دیده میشود که کیسه‌ای از زباله بر دوش دارد، باید به این موضوع توجه کرد که احساس مسئولیت‌پذیری در او ایجاد شده است.
وی با تاکید بر لزوم ایجاد و تقویت حس ارزشمندی در این کودکان، ادامه می‌دهد: این کودکان، خود اسیر افراد دیگری هستند و کالاهای جمع‌آوری شده توسط بسیاری از آنها به فرد واسطه داده میشود و کودک از رسیدن به حق و حقوق کار خود باز می‌ماند.
سعیدی با اشاره به شرایط این کودکان و تأثیر آن بر رشد و توسعه روانی و اجتماعی آنها، می‌گوید: مشخصه‌های سلامت اجتماعی یک جامعه، سلامت افراد آن جامعه و به خصوص کودکان است، چراکه کودکان آیندگان جامعه هستند و هرچه رشد و سلامت بالاتری داشته باشند، در آینده نیز می‌توانند فردی اثرگذارتر برای جامعه خود باشند.
وی اظهار می‌کند: سلامت اجتماعی نقش بسیاری در فراهم آوردن پویایی و کارآمدی کودکان در هر جامعه دارد، چراکه رشد و توسعه هر اجتماعی در گرو وجود کنشگران آگاه، کارآمد و خلاق است، سلامت جسمی و روانی آینده‌سازان جامعه، نقش پررنگی در این مسیر ایجاد می‌کند و وجود آسیب‌ها و مشکلات اجتماعی در هر جامعه کودکان را بیشتر از گروه‌های دیگر در معرض خطر قرار می‌دهد و به رشد و سلامت اجتماعی آنها آسیب می‌رساند.
این روانشناس و مددکار اجتماعی با اشاره به نقش دولت و سازمان‌ها و جامعه در قبال این کودکان می‌افزاید: دولت‌ها باید در خصوص خطرات و پیامدهای استثمار و بهره‌کشی از کودکان در شرایط کاری غیرانسانی، تحقیرآمیز و خطرناک به جامعه آگاهی‌رسانی کنند.
وی خاطرنشان می‌کند: آنچه که جامعه دولتی یا دولت و سازمان‌ها در قبال کودکان کار مسئولیت دارند این است که جامعه را از به‌کارگیری کودکانی که به سن قانونی نرسیده‌اند، آگاه‌سازی و به جامعه تفهیم کنند که به‌کارگیری و سوءاستفاده از این کودکان چه جرایم و مجازات‌هایی را می‌تواند در بر داشته باشد.
کد خبر 690157منبع: ایمنا
کلیدواژه: کودکان کار حقوق کودکان کار ساماندهی کودکان کار آمار کودکان کار در ایران بکارگیری کودکان کار مشکلات کودکان کار جمع آوری کودکان کار شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق کودکان کار بازمانده از تحصیل روانشناس و مددکار اجتماعی خبرنگار ایمنا دانش آموزان دانش آموزان سلامت اجتماعی ادامه می دهد ادامه تحصیل داشته باشند خانواده ها چرخه تحصیل دانش آموزی ترک تحصیل تحصیل باز کار کردن ثبت نام آسیب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۵۳۴۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
هشدار درباره افت درسی و ترک تحصیل دانش‌آموزان
مدیرکل امور تربیتی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه از ابتدای دوره دوم ابتدایی شاهد آسیبهای اجتماعی دانش‌آموزان هستیم، گفت: ترک تحصیل باعث ورود به چرخه آسیب‌ها میشود. - اخبار اجتماعی -
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، امیر تجلی نیا در نشست خبری با رسانه‌ها بیان اینکه آسیبهای اجتماعی در گذر زمان روند رو به رشد داشته است، گفت: آسیب های اجتماعی متنوع تر از قبل شده و سن افراد درگیر کاهش پیدا کرده همچنین جنبه ترکیبی پیدا کرده است و به نوعی با نوزایی در آسیبهای اجتماعی مواجهیم.
وی افزود: دانش‌آموزی که دچار رفتار پر خطر فرار از منزل شده است درگیر آسیبهای بعدی هم میشود.
مسری بودن رفتارهای پرخطر بین دانش‌آموزان
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیبهای اجتماعی وزارت آموزش و پرورش درباره دسته بندی آسیبهای اجتماعی بیان کرد: دسته‌بندی مختلفی از آسیبهای اجتماعی وجود دارد، یک درصد از آسیبهای اجتماعی رفتارهای پرخطر هستند مانند اختلال سومصرف مواد، آسیب به خود، خشونت و فرار از منزل یا مدرسه که ویژگی این رفتارها مسری بودن آن است یعنی از دانش‌آموزی به دانش آموز دیگر سرایت می‌کند.
تجلی نیا با بیان اینکه برنامه‌ای از سال 1394 به نام نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان( نماد ) اجرا میشود، افزود: دانش‌آموزان درگیر آسیبهای اجتماعی، نیازهای مختلفی دارند، ممکن است دانش‌آموزی درگیر اختلالات روان شناختی باشد، درگیر فقر مطلق باشد، نیاز به درمان داشته باشد، نیازمند خدمات مددکاری باشد، بد سرپرست یا بی سرپرست باشد، کودک کار یا کودک خیابانی یا جزو اتباع باشد، به تمام این گروه از طریق برنامه نماد رسیدگی میشود.
آغاز آسیبهای اجتماعی از چهارم دبستان
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیبهای اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه آسیبهای اجتماعی در مدرسه تولید نمی‌شود، گفت: محل ظهور و بروز آسیب مدرسه است، از ابتدای دوره دوم ابتدایی شاهد بروز آسیبهای اجتماعی هستیم اما در عموم موارد علت آموزش و پرورش نیست.
تجلی نیا با بیان اینکه آموزش و پرورش برای ایفای نقش در حوزه آسیبهای اجتماعی دانش‌آموزان، نیروی مورد نیاز، بودجه و حمایت قانونی را در اختیار ندارد، هر مشکل دانش‌آموز متولی خود را دارد که باید دستگاه‌ها برای ارائه خدمات پای کار بیایند.
وی با بیان اینکه پیشگیری 2 بخش کنشی و واکنشی است که تفاوتشان در زمان مداخله است، گفت: جنس پیشگیری در آموزش و پرورش باید پیشگیری کنشی باشد، نماد یک سند سند ائتلاف است تا با همکاری و هم افزایی دستگاه‌های مختلف، ظرفیت‌ها، امکانات و برنامه‌ها را برای ارائه خدمت به دانش‌آموزان نیازمند بسیج کنند در حقیقت نماد یک نخ تسبیح است تا تمام دستگاه‌هایی که باید به دانش آموزان نیازمند ارائه خدمت کنند را کنار هم قرار می‌دهد.
تجلی نیا گفت: پیشگیری سطح یک در برنامه نماد یعنی مهارت‌هایی به همه دانش‌آموزان، والدین و کادر مدارس آموزش داده شود، همچنین مهارت‌های خودمراقبتی نظیر کنترل هیجان به دانش‌آموز آموزش داده شود.
وی با بیان اینکه 80 درصد نماد پیشگیری است، افزود: به دانش‌آموزان آموزش مهارت‌های خود مراقبتی، به اولیا آموزش مهارت‌های فرزند پروری، به کادر مدارس آموزش مهارت‌های کنترل کلاس و مدیریت کلاس با توجه به حفظ سلامت روان دانش‌آموزان در ابعاد مختلف و ارائه مهارت‌های خود مراقبتی به دانش‌آموزان آموزش داده میشود.
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیبهای اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه فرایند دوم نماد غربالگری است، ادامه داد: ماده 44 آیین نامه قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، آموزش و پرورش را مکلف کرده است، تمام دانش‌آموزان مدارس دولتی و غیردولتی را از جهت تحصیلی و رفتاری در سامانه نماد یا نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان مورد رصد و پایش قرار دهد.
تجلی نیا ادامه داد: مدیر مدرسه مکلف است با شناسایی دانش‌آموزان در معرض خطر یا بزه دیده ضمن ارائه خدمات آموزشی، مشاوره فردی و خانوادگی و انجام مداخلات مختصر ضروری، وقتی دانش‌آموز نیازمند معاضدت‌های قضایی، انتظامی و حمایت‌های اجتماعی است، دانش‌آموزان را بر حسب موضوع به بهزیستی یا دفتر حمایت از اطفال و نوجوانان دادگستری معرفی کنند.
وی گفت: در نماد، غربالگری پایه شامل دو بخش روان شناختی و آسیبهای اجتماعی است، گفت: در بخش روان شناختی برای دانش‌آموزان پایه‌های مختلف، متناسب با مقتضیات، نیاز، سن و شرایط، آزمون‌های غربالگری طراحی میشود.
بررسی روانی 6 میلیون دانش‌آموز
تجلی نیا با بیان اینکه تا سال 1400-1401 آخرین سال غربالگری نماد، 960 هزار دانش‌آموز غربال شدند، ادامه داد: امسال غربالگری وسعت داده شده و تا امروز بیش از شش میلیون و 600 هزار دانش‌آموز در پایه‌های سوم، پنجم، هفتم، هشتم و دهم غربالگری روانشناختی شده‌اند.
وی ادامه داد: هشت مقیاس بررسی شده شامل بیش فعالی، پرخاشگری، افسردگی، اضطراب، نقص در انجام تکالیف تحصیلی، نقص در خود کنترلی و رفتارهای آسیب رسان هستند و در دوره ابتدایی پایه اول هم غربالگری می‌شوند.
افت تحصیلی باعث آسیب اجتماعی میشود
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیبهای اجتماعی وزارت آموزش و پرورش یکی از دلایل آسیب اجتماعی را افت تحصیلی عنوان کرد و ادامه داد: وقتی دانش‌آموز دچار افت تحصیلی میشود، دچار شکست تحصیلی شده و ترک تحصیل می‌کند، از مدرسه خارج میشود که این موضوع باعث ورود به آسیبهای اجتماعی میشود.
تجلی نیا با اشاره به اینکه دانش‌آموز تا وقتی در مدرسه است از آسیبهای اجتماعی مصون است، گفت وقتی دانش‌آموز از مدرسه خارج شود و ترک تحصیل کند به نوعی احتمال درگیر شدن با آسیبهای اجتماعی افزایش پیدا می‌کند.
غربالگری اختلالات یادگیری پایه اول دبستان
وی با بیان اینکه اختلالات یادگیری اگر به موقع شناسایی و درمان نشود خیلی سریع روی افت تحصیلی، شکست تحصیلی و ترک تحصیل فرد تاثیر می‌گذارد، اظهار کرد: بنابراین در پایه اول دبستان آزمون غربالگری اختلالات یادگیری برای اولین بار در سطح کشور طراحی و اجرا شد.
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیبهای اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه غربالگری نماد دو مرحله دارد، افزود: در مرحله اول همه توسط نیروهای غیر متخصص غربال و اگر دانش‌آموزی دچار آسیب شناسایی شود به مرحله دوم غربالگری ارجاع داده میشود و در مرحله دوم مصاحبه تشخیصی توسط نیروهای متخصص مشاور یا رابط مشاور انجام میشود.
تجلی نیا فرایند سوم نماد را مداخله مختصر عنوان کرد و گفت: این مداخله وظیفه تمام کارکنان مدرسه غیر از مشاور است چون مشاور وظیفه مداخله تخصصی را دارد.
20 نمره ارزشیابی معلمان برای ایفای نقش تربیتی
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیبهای اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه در سند نظام جامع مشاوره مصوب شورای عالی آموزش و پرورش با امضای رئیس جمهور، بیست نمره از ارزشیابی تمام کارکنان آموزش و پرورش به ایفای نقش در حوزه تربیت، راهنمایی و مشاوره اختصاص دارد، ادامه داد: عملیاتی کردن این بند می‌تواند به اجرای فرایند نماد در مدارس کمک کند.
تجلی نیا با بیان اینکه نماد معلم محور است، گفت: اگر معلم آموزش خوب ببیند، انگیزه داشته باشد، وظایفش را به خوبی ایفا کند ما هم در بخش پیشگیری، غربالگری و درمان به موقع، موفق خواهیم بود.
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیبهای اجتماعی وزارت آموزش و پرورش فرآیند چهارم را درمان عنوان کرد و افزود: مراکز مشاوره آموزش و پرورش، خدمات مشاوره و مراقبتی را ارائه می‌دهند.
وی فرایند پنجم را ارجاع دانش‌آموزان نیازمند معاضدت قضایی، حمایتی، مراقبتی و حمایت‌های اجتماعی به دستگاه‌های مربوطه عنوان کرد و گفت: ارزیابی وضعیت دانش‌آموز انجام و در نهایت اقدامات لازم انجام میشود.
تجلی نیا گفت: حضور پررنگ استانداران در جلسات شورای نماد، نظارت و پیگیری وزارت دادگستری به خصوص مرجع ملی کودک تاثیرگذار است.
وی با بیان اینکه نماد صرفا برنامه و مسیر صحیح برای خدمت به دانش آموزان است، عنوان کرد: این کار نیازمند پای کار آمدن دستگاه‌ها، اعتماد دانش‌آموزان، اولیا و آموزگاران برای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و مصون کردن آنها با ارائه آموزش‌های خودمراقبتی است تا اگر کسی درگیر شود در مراحل اولیه شناسایی و ارائه خدمات ببیند.
درمان دانش‌آموزان درگیر آسیب اجتماعی همزمان با تحصیل
تجلی نیا یکی از اصول نماد را دریافت خدمات مراقبتی دانش‌آموز در حین دریافت خدمات آموزشی عنوان کرد و افزود: هدف این است دانش‌آموز از خانواده هم جدا نشود.
وی به طرح همیار مشاور اشاره کرد و گفت: این طرح در دوره اول و دوم متوسطه اجرا میشود، در این طرح دانش‌آموزان، یک دانش‌آموز را به عنوان همیار مشاور انتخاب می‌کنند تا با دریافت آموزش‌های خاص به خود و سایر دانش آموزان در جلوگیری از آسیبهای اجتماعی ایفای نقش کنند
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیبهای اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه در آموزش و پرورش با کمبود نیروی مشاور مواجهیم، ادامه داد: امسال 6 هزار نیروی مربی سبک زندگی که وظایف مراقب سلامت، معلم ورزش، مربی تربیتی و مشاور را دارد و 8 هزار نفر مشاور استخدام می‌شوند.
تجلی نیا به خط 1570 اشاره کرد و گفت: خط ملی نماد، خط فوریت و مشاوره است، در ایام هدایت تحصیلی نیز نقش هدایت تحصیلی به دانش آموزان را برعهده داشت.
انتهای پیام/
خودکشی دانشجوی کارشناسی ارشد در کوی دانشگاه تهران